Hoe word ik tolk op C1-niveau?

Geplaatst op

“Hoe word ik tolk?” Deze vraag wordt ons regelmatig gesteld. In dit blogartikel zetten we uiteen hoe u beëdigd tolk wordt op C1-niveau. Naast de opleidings- en toetsingsmogelijkheden zullen we ingaan op de inschrijving in het Rbtv, de verlenging daarvan en de rol van opleidingspunten (PE-punten).

1. Tolk worden op C1-niveau

Allereerst dient u te bepalen of u beëdigd tolk wilt worden op het hoogste niveau (C1-niveau) of op het tweede niveau (B2-niveau).

Sommige afnemers zoals overheidsinstanties hebben de plicht tot afname van een tolk uit het Rbtv. Daarbij krijgen de C1-tolken, die een hoger taalvaardigheidsniveau dienen te hebben, voorrang bij opdrachten. Pas als er geen C1-tolk beschikbaar is, kan een afnameplichtige afnemer een tolk op B2-niveau inzetten.

U kunt als tolk in het Rbtv op C1-niveau worden ingeschreven door:

  1. een tolkopleiding in Nederland behalen
  2. een tolkopleiding in België behalen
  3. een tolktoets behalen
  4. een buitenlands tolkdiploma laten waarderen
  5. tolkervaring aantonen

We bespreken hierna elk van deze vijf mogelijkheden waarbij we in dit blogartikel ingaan op de vereisten om een beëdigd tolk te worden op C1-niveau.

Vervolgens zullen we ingaan op de volgende onderwerpen die een rol gaan spelen nadat u voldaan heeft aan de vereisten om ingeschreven te worden in het Rbtv:

1.1. Tolkopleiding in Nederland behalen

In Nederland zijn er verschillende opleidingen die opleiden tot beëdigde tolk op C1-niveau. Om tolk te worden is het overigens niet noodzakelijk om een opleiding te volgen. Het beroep van tolk is namelijk geen beschermd beroep en iedereen mag zich in beginsel tolk noemen.

Om beëdigde tolk te worden moet er een inschrijving plaatsvinden in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv). Daarvoor is wel een opleidings- of toetsingstraject vereist. Hieronder bespreken we eerst de mogelijkheden om een tolkopleiding te volgen.

1.1.1. Hogeschool Utrecht

Aan de Hogeschool Utrecht kan de opleiding tot tolk Nederlandse Gebarentaal (NGT) worden gevolgd.

1.1.2. Zuyd Hogeschool

De Zuyd Hogeschool biedt de opleiding tot vertaler, ondertitelaar, softwarevertaler en tolk aan voor de volgende talen:

  1. Duits
  2. Engels
  3. Frans
  4. Spaans

1.1.3. ITV Hogeschool voor Tolken & Vertalen

De ITV Hogeschool voor Tolken & Vertalen verzorgt opleidingen tot tolk en vertaler in de volgende talen:

  1. Duits
  2. Engels
  3. Frans
  4. Italiaans
  5. Russisch
  6. Spaans.

1.2. Tolkopleiding in België behalen

Daarnaast kunt u zich als tolk inschrijven in het Rbtv als u met succes een opleiding heeft gevolgd aan een van de volgende Belgische tolkopleidingen.

1.2.1. Katholieke Universiteit Leuven 

De Katholieke Universiteit Leuven biedt masteropleidingen aan voor tolken in de volgende talen:

  1. Duits
  2. Engels
  3. Frans
  4. Italiaans
  5. Nederlands
  6. Pools
  7. Russisch
  8. Spaans.

Daarnaast biedt de Katholieke Universiteit Leuven zogeheten postgraduaat conferentietolken aan voor de volgende talen:

  1. Arabisch (standaard)
  2. Duits
  3. Engels
  4. Frans
  5. Italiaans
  6. Nederlands
  7. Russisch
  8. Spaans.

1.2.2. Universiteit Antwerpen

De Universiteit Antwerpen biedt masteropleidingen aan voor tolken in de volgende talen:

  1. Duits
  2. Frans
  3. Engels
  4. Italiaans
  5. Portugees
  6. Spaans

Daarnaast biedt de Universiteit Antwerpen zogeheten Postgraduate of European Masters in Conference Interpreting aan in de volgende talen:

  1. Duits
  2. Engels
  3. Frans
  4. Italiaans
  5. Spaans
  6. Portugees

1.2.3. Universiteit Gent

De Universiteit Gent biedt masteropleidingen aan voor tolken in de volgende talen:

  1. Duits
  2. Engels
  3. Frans
  4. Italiaans
  5. Spaans
  6. Turks

Daarnaast biedt de Universiteit Gent een zogeheten opleiding Postgraduaat Conferentietolken aan in de volgende talen:

  1. Duits
  2. Engels
  3. Frans
  4. Italiaans
  5. Spaans
  6. Turks

1.2.4. Vrije Universiteit Brussel

De Vrije Universiteit Brussel biedt de opleiding Master of Arts in het tolken aan voor de volgende talen aan:

  1. Duits
  2. Frans
  3. Engels
  4. Italiaans
  5. Spaans

1.3. Tolktoets behalen

Naast de tolkopleidingen zijn er in Nederland diverse toetsingsinstituten die voor verschillende talencombinaties en specialisaties toetsingen verzorgen die leiden tot inschrijving in het Rbtv op C1-niveau.

1.3.1. Stichting Instituut van Gerechtstolken en -Vertalers (SIGV)

De Stichting Instituut van Gerechtstolken en -Vertalers (SIGV) biedt een drietal opleidingen aan voor tolken en vertalers:

  1. de opleiding Gerechtstolk in Strafzaken;
  2. de opleiding Juridisch Vertaler in Strafzaken; en
  3. de opleiding Sociaal Tolk.

De opleidingen Gerechtstolk in Strafzaken en Juridisch Vertaler in Strafzaken worden verzorgd door SIGV voor de volgende talen:

  1. Armeens
  2. Bosnisch/Kroatisch/Servisch
  3. Bulgaars
  4. Dari
  5. Engels
  6. Farsi
  7. Frans
  8. Hongaars
  9. Italiaans
  10. Mandarijn Chinees
  11. Marokkaans Arabisch
  12. Midden-Oosten Arabisch
  13. Nederlands Gebarentaal (NGT)
  14. Pashto
  15. Pools
  16. Portugees
  17. Roemeens
  18. Russisch
  19. Sorani
  20. Spaans
  21. Tarifit
  22. Turks

De opleiding Sociaal Tolk wordt door SIGV verzorgd voor de volgende talen:

  1. Arabisch
  2. Farsi
  3. Kermandji
  4. Pools
  5. Tigrinya

1.3.2. KTV Toetsing

KTV Toetsing biedt tolktoetsen aan voor de volgende talen:

  1. Albanees
  2. Arabisch (Syrisch Libanees)
  3. Arabisch (Egyptisch)
  4. Arabisch (Jemenitisch)
  5. Arabisch (Marokkaans)
  6. Arabisch (Tunesisch)
  7. Berber (Tarifit)
  8. Berber (Tashelhit)
  9. Bosnisch
  10. Dari
  11. Duits
  12. Engels
  13. Farsi (Iran)
  14. Frans
  15. Koerdisch (Sorani)
  16. Italiaans
  17. Papiamento
  18. Pashto
  19. Pools
  20. Portugees
  21. Roemeens
  22. Spaans
  23. Somali
  24. Sranan
  25. Tigrinja
  26. Turks
  27. West-Armeens

1.4. Buitenlands tolkdiploma laten waarderen

Wanneer u een tolkdiploma op C1-niveau heeft behaald in het buitenland anders dan de hiervoor besproken Belgische tolkopleidingen dient u uw diploma eerst te laten waarderen.

Het Bureau Wbtv zal dan een zogeheten diplomawaardering aanvragen bij het Nuffic. U levert daarvoor per e-mail aan het Bureau Wbtv de volgende stukken en gegevens aan:

  1. kopie of scan van het diploma inclusief vertaling daarvan naar het Nederlands;
  2. de cijferlijst/vakkenlijst inclusief vertaling daarvan naar het Nederlands.

1.5. Tolkervaring aantonen

Indien u niet in het bezit bent van een van een van de hiervoor besproken diploma’s of tolktoetsen dan kunt u in het Rbtv worden ingeschreven op C1-niveau als u aantoonbaar aan de volgende voorwaarden voldoet:

  1. integriteit;
  2. taalvaardigheid van de brontaal op ten minste C1-niveau van het ERK;
  3. taalvaardigheid van de doeltaal op ten minste C1-niveau van het ERK;
  4. kennis van de cultuur van het land of gebied van de bron- en doeltaal;
  5. tolkvaardigheid en –attitude.

1.5.1. Integriteit

Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)

Wanneer u in de vijf jaren voor uw verzoek tot inschrijving in het Rbtv in Nederland heeft gewoond, dient u een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te overleggen aan het Bureau Wbtv. De VOG mag niet ouder zijn dan drie maanden wanneer deze wordt ingediend en dient afgegeven te zijn voor screeningsprofiel 80.

Buitenlandse Integriteitsverklaring (BIV)

Wanneer u in de vijf jaren voor uw verzoek tot inschrijving in het Rbtv in het buitenland heeft gewoond, dient er een Buitenlandse Integriteitsverklaring (BIV) overgelegd te worden aan het Bureau Wbtv voorzien van een Nederlandse vertaling.  Ook de BIV mag niet ouder zijn dan drie maanden wanneer deze wordt ingediend en ook deze dient overgelegd te worden op het moment van het verzoek tot inschrijving.

Overige informatie

Zowel bij het verzoek tot inschrijving als het verzoek tot verlenging van de inschrijving kan het Bureau Wbtv andere informatie betrekken bij de beoordeling van de integriteit zoals informatie die bij het Bureau Wbtv al bekend is over u als tolk.

1.5.2. Taalvaardigheid van de brontaal op ten minste C1-niveau van het ERK

Om te kunnen beoordelen of uw Nederlandse taalvaardigheid minimaal op C1-niveau zit, dient een van de volgende bewijsstukken overgelegd te worden:

  1. Een diploma van een afgeronde opleiding op vwo-niveau, hbo-niveau of wo-niveau waarbij het Nederlands de onderwijstaal is geweest;
  2. Een diploma van een afgeronde opleiding op ten minste vwo-niveau waarbij het Nederlands als vak is gedoceerd en het behaalde eindniveau van het Nederlands na toetsing ten minste C1-niveau is;
  3. Een certificaat van een taaltoets op C1-niveau van een aangewezen deskundige. Bij tolken moeten de vaardigheden lezen, luisteren en spreken zijn getoetst;
  4. Een diploma van een afgeronde tolkopleiding op minimaal bachelor niveau, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is;
  5. Een diploma van een taalgebonden SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken en Sociaal Tolken, mits behaald op of na 1 januari 2013, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is;
  6. Een diploma van de SIGV-opleiding Taaloverstijgend Gerechtstolken, mits behaald op of na 1 januari 2013;
  7. Een diploma van de opleiding Schrijftolk (Associate Degree);
  8. Een certificaat van een tolktoets op C1-niveau die voldoet aan het Kader voor tolktoetsen, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is. Alleen taalvaardigheid Nederlands is vereist voor inschrijving in het Rbtv als tolk;
  9. Een getuigschrift van de kennistoets en praktijktoets Tolken van het Kernteamtraject Kwaliteitsnormering Tolken en Vertalers, waarbij één van de getoetste talen het Nederlands is. Alleen taalvaardigheid Nederlands is vereist voor inschrijving in Rbtv als tolk;
  10. Een MO-A akte (2e graads docent), bevoegd voor onderbouw havo/vwo en mbo; of
  11. Een MO-B akte (1e graads docent), bevoegd voor gehele onderwijs, inclusief hbo.

1.5.3. Taalvaardigheid van de doeltaal op ten minste C1-niveau van het ERK

Om te kunnen beoordelen of uw Nederlandse taalvaardigheid minimaal op C1-niveau zit, dient een van de volgende bewijsstukken overgelegd te worden:

  1. Een diploma van een afgeronde opleiding op vwo-niveau, hbo-niveau of wo-niveau waarbij de vreemde taal de onderwijstaal is geweest;
  2. Een diploma van een afgeronde opleiding op ten minste vwo-niveau waarbij de vreemde taal als vak is gedoceerd en het behaalde eindniveau van de vreemde taal na toetsing ten minste C1-niveau is;
  3. Een certificaat van een taaltoets4 op C1-niveau van een aangewezen deskundige. Bij tolken moeten de vaardigheden lezen, luisteren en spreken zijn getoetst;
  4. Een certificaat van een taaltoets op C1-niveau van een lid (full member) van ALTE;
  5. Een diploma van een afgeronde tolk- of vertaalopleiding op minimaal bachelor niveau, waarbij één van de getoetste talen de vreemde taal is;
  6. Een diploma van een taalgebonden SIGV-opleiding Gerechtstolken in Strafzaken en Sociaal Tolken, mits behaald op of na 1 januari 2013, waarbij één van de getoetste talen de vreemde taal is;
  7. Een certificaat van een tolktoets op C1-niveau die voldoet aan het Kader voor tolktoetsen, waarbij één van de getoetste de vreemde taal is. Alleen taalvaardigheid vreemde taal is vereist voor inschrijving in het Rbtv als tolk;
  8. Een getuigschrift van de kennistoets en praktijktoets Tolken van het Kernteamtraject Kwaliteitsnormering Tolken en Vertalers, waarbij één van de getoetste talen de vreemde taal is. Alleen taalvaardigheid vreemde taal is vereist voor inschrijving in het Rbtv als tolk.

1.5.4. Kennis van de cultuur van het land of gebied van de bron- en doeltaal

Het Bureau Wbtv kijkt naar een aantal factoren om te bepalen of sprake is van kennis van cultuur van het land of gebied van de bron- en doeltaal. Dit zijn in ieder geval de volgende factoren, hoewel het hier niet gaat om een uitputtende lijst:

  1. Een (langdurig) verblijf in een land of gebied waar de bron- of doeltaal de voertaal is;
  2. Het doorlopen en afronden van (middelbaar/hoger beroeps-) onderwijs in het taalgebied van de bron- of doeltaal;
  3. Het doorlopen en afronden van een taalstudie in de bron- of doeltaal;
  4. Tolkervaring in de betreffende taal, met een omvang van ten minste 300 uren in de vijf jaren voorafgaand aan het verzoek. De tolkervaring moet blijken uit een positieve referentie van een opdrachtgever en/of een zelf opgesteld overzicht van de tolkervaring;
  5. Tolkervaring in een context waarin kennis van de cultuur van het land of gebied van de bron- of doeltaal was en de betreffende bron- of doeltaal de voertaal was;
  6. Studie-ervaring in het taalgebied van de bron- of doeltaal in een context waarin kennis van de cultuur is of het afronden van onderdelen van een opleidingscurriculum of bijscholingsaanbod, waarbij cultuurkennis een substantieel onderdeel was.

1.5.5. Tolkvaardigheid en –attitude

Voor wat betreft de tolkvaardigheid en tolkattitude verlangt het Bureau Wbtv

  1. Een diploma van een tolkopleiding met minimaal C1-niveau als eindniveau in termen van ERK;
  2. Een certificaat van een tolktoets op minimaal C1-niveau van het ERK, die voldoet aan het Kader voor tolk- en vertaaltoetsen;
  3. Een certificaat van een tolkvaardigheidstoets die voldoet aan het ‘Kader voor toetsing van tolkvaardigheid en tolkattitude’;
  4. Een certificaat van de taaloverstijgende module Algemene Tolktechnieken (ATT) van ITV Hogeschool voor Tolken en Vertalen;

Naast diploma’s en certificaten van tolkopleidingen en tolktoetsen wordt bij de beoordeling van tolkvaardigheid en tolkattitude eveneens gekeken naar:

  1. De aard en omvang van de tolkervaring;
  2. Verklaringen omtrent tolkvaardigheid en tolkattitude, afgegeven door personen die bekwaam zijn daarover te oordelen.

2. Inschrijving Rbtv

Wanneer u voldoet aan een van de hiervoor genoemde vereisten, kunt u zich vervolgens inschrijven in het Rbtv. Inschrijving in het Rbtv gebeurt via het Bureau Wbtv. Na uw inschrijving bent u beëdigd tolk en bent u ook in het openbare Rbtv-register te vinden als beëdigde tolk.

3. Afwijzing inschrijving Rbtv

Het kan zo zijn dat u meent dat u recht heeft op inschrijving als tolk in het Rbtv maar dat het Bureau Wbtv uw inschrijving desondanks afwijst. In dat geval kunt u bezwaar maken tegen die beslissing tot afwijzing. Hoe u dat doet, kunt u hier lezen.

4. Inschrijving Rbtv verlengen

Nadat u zich heeft ingeschreven in het Rbtv dient u uw inschrijving iedere vijf jaar te verlengen. U kunt hier meer lezen over hoe u uw inschrijving kunt verlengen.

5. Opleidingspunten behalen

Om uw inschrijving te kunnen verlengen dient u opleidingspunten te behalen door middel van nascholing. Hoeveel punten u dient te behalen en hoeveel punten u krijgt voor welke nascholingsactiviteit kunt u hier in ons uitgebreide blogartikel lezen.

 

Tolken

Klik hier voor het aanvragen van een offerte voor een tolkopdracht.

Vertalen

Klik hier voor het aanvragen van een offerte voor een vertaalopdracht.

Trainen

Wilt u zich aanmelden voor een cursus? Klik hier om de agenda te bekijken met al onze cursussen.